De oncologie fysiotherapie is een specialisatie binnen de reguliere fysiotherapie. De oncologie fysiotherapeut houdt zich bezig met de fysiotherapeutische behandeling en het coachen van patiënten met kanker.
De therapeut heeft gedurende een tweejarige post-hbo opleiding de kennis, vaardigheden en competenties verworven die nodig zijn bij de (complexe) problematiek van deze patiëntengroep. Om de oncologische patiënt goed te kunnen begeleiden, zijn kennis van de ziekte, de medische behandelingen en de gevolgen daarvan van belang. De oncologie fysiotherapeut richt zich onder andere op het behandelen van bewegingsproblemen ten gevolge van de kanker zelf of ten gevolge van de medische behandeling van de kanker.
Voorbeelden van problemen die op kunnen treden bij de oncologische patiënt zijn o.a. pijn, spanningsklachten, stug littekenweefsel, huidveranderingen, stijfheid van gewrichten en spieren, lymfoedeem (vochtophoping), spierzwakte, conditieverlies en vermoeidheid.
De oncologie fysiotherapeut kan worden ingezet in alle fasen van de ziekte:
Curatieve Fase:
Tijdens deze fase is alles gericht op het bestrijden van de kanker, de oncologie fysiotherapeut kan in deze fase helpen bij het beperken van verlies van functies en conditie verlies en bij spanningsklachten.
Herstelfase:
In deze fase gaat het om het herwinnen van de functies, de kwaliteit van leven en het herwinnen van de controle op het leven en autonomie.
Palliatieve fase:
Deze fase kan weken, maanden maar soms ook jaren duren. De kwaliteit van leven staat in deze fase centraal. De oncologie fysiotherapeut kan de patiënt helpen zolang mogelijk een actief leven te leiden. De hulpvraag van de patiënt staat hierbij centraal.
Terminale fase:
In de terminale fase wordt het duidelijk dat het levenseinde nadert. De patiënt moet afscheid nemen van zijn naasten en van het leven. In deze fase staat het comfort van de patiënt centraal. De oncologie fysiotherapeut kan bijvoorbeeld helpen bij het zoeken naar de meest comfortabele houding. Ademhalingsoefeningen kunnen verlichting geven bij benauwdheid. Pijn en angst kunnen verminderen door ontspanningsoefeningen.
Lijf & Leven is aangesloten bij het Multidisciplinair Netwerk Oncologie (MUON), de werkgroep oncologie van de Regionale Organisatie Fysiotherapeuten Gelderse Vallei, en het netwerk palliatieve zorg.